وضعیت نمادها و معنای آن در بازار سرمایه

در وضعیت پیش گشایش بازار چه سفارشی ثبت می شود ؟؟

در چه وضعیتی مجاز به معاملات در سهم نمی باشیم ؟؟

در چه وضعیتی سرمایه گذار می‌تواند خرید و فروش در بازار بورس را داشته باشد ؟؟

سفارش خرید یا فروش را می‌توانیم برای روز بعد ثبت کنیم ؟؟

حالا ؛ کجا ! و چجوری ؟

اگر ذهنت درگیر این موضوع است ولی نمیدونی چکار کنی ؛ با ما همراه شو . . .

وضعیت مجاز محفوظ و مجاز متوقف به چه معناست ؟

مجاز محفوظ :

در بازار سهام دلایل بسیار زیادی وجود دارد که باعث می‌شود سهام مورد معامله قرار نگیرد و به عبارتی معاملات آنها متوقف شود . البته این اتفاق بد نیست و با توجه به دلیلی که باعث توقف معاملات یک سهم شده است می‌توان آن را تفسیر کرد . به طور مثال ممکن است وضعیت سود آوری یک شرکت سهامی بسیار خوب شود و یا اینکه بر اساس اتفاقی نامطلوب ( آتش سوزی در انبار و … ) یا هر دلیل دیگری اوضاع شرکت از نظر سودآوری و کسب درآمد تحت الشعاع قرار بگیرد. عمدتا این اطلاعات در قالب افشای اطلاعات با اهمیت منتشر می شود که می توانید مطلب اختصاصی آن را مطالعه نمایید.

در حالت کلی هر اتفاقی که باعث تغییر زیاد و معنادار در روند فعالیت‌های عادی شرکت و یا سودآوری آن شود بایستی سهم متوقف شده تا اطلاعات با رعایت اصل عدالت و انصاف به تمامی سهامداران برسد و پس از وقفه‌ای یک یا چند روزه سهم بازگشایی می‌شود. بین مرحله‌ی ممنوع-متوقف و مجاز مرحله‌ای وجود دارد به نام مجاز-محفوظ که به طور اختصاصی در این مطلب میخواهیم این وضعیت را شرح دهیم.

رویه‌ی بازگشایی یک سهم  ممنوع-متوقف پس از اعلام آمادگی، برای بازگشایی توسط ناظر سازمان بورس به این صورت است.

ارسال اطلاعیه‌ی بازگشایی سهم و مطلع شدن همه‌ی سهامداران

باز شدن سهم جهت دوره‌ی مجاز محفوظ ( سفارش گیری ).

وضعیت مجاز محفوظ از نظر عملیاتی بسیار شبیه به وضعیت پیش گشایش بازار است که هر روزه از ساعت 08:45 الی 09:00 شاهد آن هستیم

در یک دوره‌ی زمانی سهامدارن می‌توانند سفارشات خرید یا فروش خود را در سیستم معاملات وارد کنند . اما در این دوره‌ی زمانی معامله‌ای انجام نمی‌شود و فقط امکان ارسال، ویرایش و یا حذف سفارشات خرید و فروش وجود دارد

در زمان مجاز محفوظ ناظر سهم از طرف سازمان بورس فرایند سفارش گیری را زیر نظر دارد و هر زمان که احساس کند قیمت بر اساس میانگین های تعدادی – حجمی – قیمتی ؛ قیمت مناسبی است معاملات را تایید می کند. یک تفاوت اساسیِ وضعیت مجاز محفوظ با حالت پیش گشایش این است که معاملات با نظارت و تایید ناظر سازمان انجام می شود

پس از تایید ناظر سازمان سهم حدود یک یا چند دقیقه ممنوع می شود

قیمت کشف شده ( تایید شده توسط ناظر ) به عنوان قیمت مبنا در نظر گرفته می شود

بر اساس قیمت مبنا دامنه ی نوسان تعریف می‌شود

سهم در حالت مجاز قرار گرفته و در حالت طبیعی معاملات ( ساختار حراج ) فرایند داد و ستد سهام ادامه می یابد.

چرا در وضعیت مجاز محفوظ معاملات با تایید ناظر انجام می شود؟

هنگام بازگشایی اغلب سهام عمدتا محدودیت دامنه ی نوسان برداشته می شود و اصطلاحا بازگشایی نماد معاملاتی بدون محدودیت دامنه ی نوسان قیمت اتفاق می افتد. در این وضعیت بسیار محتمل است که عده ای تمایل داشته باشند به قصد ایجاد منفعت دستکاری قیمتی ایجاد کنند و با اقدامات هماهنگ شده و یا تیمی باعث شوند تغییرات قیمت بیشتر و یا کمتر از عرضه و تقاضای موجود اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از رخ دادن چنین اقدامات و مفسده هایی، معاملات اولیه ( مچینگ قیمت – کشف قیمت اولیه ) با نظارت ناظر سازمان اتفاق می افتد. البته صحت عملکرد و پایبندی اخلاقی ناظر سازمان به رعایت اصل عدالت نیز موضوعی است که باید دائما توسط سازمان بورس مورد بررسی قرار بگیرد.

وضعیت نمادهای معاملاتی در بورس تهران ( بورس و فرابورس )

به طور کلی همه ی نمادهای معاملاتی بورس تهران در یکی از چهار وضعیت زیر هستند.

مجاز:

سهم در وضعیت عادی قرار داشته و بدون هیچ محدودیتی معاملات آن در حال انجام است.

ممنوع:

در این حالت معاملات سهم انجام نمی شود و نماد سهم به دلایل مختلفی بسته می باشد. البته در مرحله ی مجاز محفوظ بعد از کشف قیمت ممکن است برای لحظاتی معاملات سهم ممنوع شود و بعد از مجاز شدن معاملات سهم صورت پذیرد. به طور کلی وضعیت ممنوع بیانگر یک وقفه ی مقطعی است و خیلی زود باز می شود.

ممنوع متوقف:

زمانی این وضعیت اتفاق می افتد که ممکن است سهم برای مدتی بیش از یک روز بسته باشد و زمان بازگشایی آن هم به طور دقیق مشخص نیست .تفاوت اصلی وضعیت ممنوع متوقف با وضعیت ممنوع این است که در وضعیت ممنوع سهم به صورت موقت بسته است و بازگشایی آن سریع اتفاق می افتد اما در وضعیت ممنوع-متوقف سهم به طور کامل بسته بوده و تا اطلاع ثانوی خرید و فروش در آن نماد امکان پذیر نیست.برای آشنایی بیشتر با دلایل بسته شدن سهام در بورس تهران این مقاله را مطالعه کنید

مجاز محفوظ:

هنگامی که سهم به هر دلیلی متوقف شده است و در وضعیتی قرار میگیرد که باید مجاز شود و معاملات در آن به صورت عادی اتفاق بیفتد،  در این حالت معاملات سهم کمی متفاوت با حالت عادی می باشد و به طور کلی سهامدارن در این شرایط می توانند سفارشات خود را به سیستم معاملات ارسال، ویرایش و یا حذف کنند اما در این لحظه معامله ی انجام نمی شود. به طوری کلی وضعیت مجاز-محفوظ با کمی تفاوت شبیه به وضعیت پیش گشایش بازار است.

مجاز متوقف:

در وضعیت مجاز متوقف نماد معاملاتی سهم غیر قابل معامله است و امکان سفارش گیری وجود ندارد.

نماد شرکت زمانی در چنین وضعیتی قرار می گیرد که یکی از دلایل بسته شدن نمادها به وجود آمده باشد.

با پاداش سرمایه، آسوده و پرسود باشید...

مدیر آموزش: مرضیه گل محمدی 

برای خواندن مصاحبه با کارشناسان روی گفتگو و مصاحبه کلیلک کنید.

گزارشات روزانه‌ی بازار سرمایه در گزارش روز بخوانید.

p/e  چیست؟ آموزش بورس را در مقالات آموزشی بخوانید.