افزایش قیمت سیمان در چند روز گذشته رشد چشم‌گیری را تجربه نموده و بسیاری از فعالان این صنعت را دچار پرسش‌های متعددی کرده است. اما دلیل این افزایش قیمت چیست؟

پرسشی که حسن رضایی‌پور مدیرعامل کارگزاری مدبر آسیا  به آن پرداخته است.

آزادسازی قیمت و بورس کالا

مشکلی که در کشور و بازار سرمایه به چشم می‌خورد مسئله‌ی قیمت‌گذاری دستوری و توزیع ناعادلانه‌ی مواد اولیه ازجمله سیمان بود.

خوشبختانه معاملات این گروه به بورس کالا منتقل شد و امیدی به آزادسازی قیمت‌ها حداقل در این مورد  را شاهد بودیم. با آزادسازی قیمت‌ها می‌شود حاشیه سود مناسب را برای تولیدی‌ها ایجاد کرد و توسعه‌ی صنعت‌ها را شاهد بود.

قیمت‌گذاری دستوری حاشیه سود را از تولیدکننده سلب می‌کرد و به مصرف‌کننده هم نمی‌رسید و تنها نصیب عده‌ی خاصی می‌شد.

عوامل افزایش قیمت سیمان

افزایش قیمت سیمان را می‌توان به دو عامل نسبت داد. اول مسائل و مشکلات مربوط به برق ؛ دوم انتقال معاملات به بورس کالا در بستر بازار فیزیکی.

البته این انتقاد قابل‌ذکر است که می‌توانستیم با پایلوت قرار دادن چند کارخانه، این معاملات را آرام و آهسته به بورس کالا منتقل کنیم و نه به‌صورت یکجا کل محصول را وارد بورس کالا نماییم.

مشکلات معامله در بازار فیزیکی

تالار فیزیکی که سیمان در آن معامله می‌شود به چند دلیل قابلیت انجام معاملات در سطح انتظارات را نخواهد داشت.

اول حجم بالای سیمان و نوع مصرف آن‌ که به‌صورت مصرف خرد است و اصطلاحاً ارزش پایین‌تری می‌خورد.

این ارزش با توجه به کارمزدی که در بورس کالا برای معاملات در نظر گرفته‌شده، هزینه انجام معامله را برای بورس و کارگزار توجیه نمی‌کند بنابراین بسیاری از کارگزاری‌ها از این موضوع استقبال نکردند.

هرچند که قسمت عرضه برای آن‌ها جذاب بود و محدود به یک الی  دو کارگزاری می‌شد اما قسمت تقاضا با توجه به مصرف خرد این محصول نتوانست انتظار کارگزاران را برآورده نماید.

هنگامی‌که یک صنعت مانند سیمان به‌یک‌باره وارد بورس کالا می‌شود، بسیاری از فعالان بازار سرمایه تا به مراحل انتقال عادت نمایند و یا کد بگیرند و در بورس کالا ثبت خرید نمایند، شاهد وقفه‌ی کوتاهی در توزیع این محصول خواهیم بود.

بازار سرمایه این نوع وقفه از توزیع را در سال‌های 1390 و 1391  را در رینگ کشاورزی و قیر تجربه نمود.

روش‌های جایگزین

بورس کالا می‌توانست از بستر گواهی سپرده در این انتقال استفاده نماید که با توجه به حجم زیاد افرادی که در بازار سرمایه دارای کد بورسی هستند، تشریفات کد گیری را از معاملات حذف می‌نمود.

 همچنین شرکت‌های سیمانی به‌جای اینکه برای عرضه محصولات خود به بورس کالا ضمانت‌نامه دهند از روش‌هایی مانند مکانیزم انبار استفاده می‌نمودند و همچنین انبارهای کارخانه‌ها مورد پذیرش بورس کالا قرار می‌گرفت و همانند گواهی سپرده زعفران و پسته به روند معاملات قدم می‌گذاشت.

عرضه‌ی سیمان در تالار فیزیکی علاوه بر وقفه‌ای که در معاملات ایجاد نمود، عرضه این محصول را به‌روزهای خاصی از هفته محدود نمود.

تعدیل قیمت سیمان

در گیرودار وقفه‌های ایجادشده در عرضه و معاملات سیمانی‌ها، قطعی برق نیز مزید برعلت شد تا تولید کارخانه‌های سیمانی به نصف کاهش پیدا کند و شاهد افزایش قیمت در محصولات این صنعت باشیم.

اگر بتوانیم موانعی ازجمله انتقال این معاملات به گواهی سپرده را برطرف نماییم، خواهیم توانست عطش بازار را پوششش دهیم و باقیمت‌های تعدیل‌شده مواجه شویم.

خبرنگار: مانیا جلالی مقدم

برای خواندن مصاحبه با کارشناسان روی گفتگو و مصاحبه کلیلک کنید.

گزارشات روزانه‌ی بازار سرمایه در گزارش روز بخوانید.

p/e  چیست؟ آموزش بورس را در مقالات آموزشی بخوانید.