سبدگردانی چیست؟
سبدگردانی یعنی تصمیم به خریدوفروش یا نگهداری سهام و اوراق بهادار شخص حقیقی یعنی سرمایهگذار که در قالب قراردادی مشخص توسط یک شخص حقوقی به نام سبدگردان انجام میشود.
در این روش سرمایه گذار منابع خود را به سبدگردان معتبر با مجوز رسمی از سازمان بورس اوراق بهادار میسپارد تا سبدگردان به پشتوانه تیم تحلیلی و مدیریتی متخصص در زمینه بازار سرمایه، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را انجام دهد و به اصطلاح سرمایه وی را مدیریت کند.
با این کار، شخص سرمایهگذار وظیفه تشکیل سبد سرمایهگذاری و بررسی مداوم وضعیت سهام و سایر اوراق بهادار را به افرادی که تخصص و فرصت کافی دارند میسپارد تا این افراد متخصص، با بررسی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بازار، وضعیت سبد سرمایهگذاری او را تحلیل کنند و تصمیم متناسب را در نگهداری، خرید یا فروش اوراق بهادار بگیرند.
در این روش برای هر سرمایهگذار، متناسب با ویژگیهای او یک سبد سرمایهگذاری اختصاصی تعریف میشود. منظور از این ویژگیها؛ میزان ریسکپذیری، اهداف مالی، موقعیت فرد، علایق فردی و … میباشد. بدین صورت سرمایهگذار تمامی وظایف و امور سرمایهگذاری را به شرکت سبدگردانی که تخصص و تجربه بالایی دارد میسپارد تا سرمایه وی را مدیریت کند.
فرآیند کلی در سرمایه گذاری به روش سبدگردانی:
- مشاوره با کارشناسان تحلیل گر شرکت سبدگردان و مذاکره برای هدف گذاری و تبادل اطلاعات با سرمایه گذار
- تکمیل فرم سنجش و پرسش نامه توسط سرمایه گذار برای مشخص نمودن میزان ریسک و کسب سود از سرمایه گذاری و به دنبال آن تحلیل سبدگردان از نتایج فرم سنجش
- امضا قرارداد و توافق نامه بین سرمایه گذار و سبدگردان به منظور اخذ کدمعاملاتی در سبدگردانی اختصاصی
- واریز وجه سرمایه و اوراق بهادار با هدف اجرایی شدن فعالیت سرمایه گذاری در سبدگردانی
اصطلاحات پرکاربرد در قراردادهای سبدگردانی:
۱- سرمایه گذار:
شخصی حقیقی یا حقوقی است که دارایی نقدی خود را جهت مدیریت سرمایه در اختیار سبدگردان قرار میدهد.
۲- سبد اختصاصی:
داراییهایی که در پورتفوی سرمایه گذار قرار دارد و با توجه به قرارداد (و متممهای آن) که بین سرمایه دار و سبدگردان بسته شده است در دست سبدگردان است.
۳- سبدگردانی:
سبدگردانی به فرایندی گفته میشود که در آن مدیریت دارایی سرمایه دار به عهده سبدگردان است. در این موقعیت سبدگردان تصمیم به خرید و فروش سهام یا هرگونه سرمایه گذاری مجاز در سبد اختصاصی جهت کسب سود برای سرمایه گذار است.
۴- سبدگردان :
شخصی است که سرمایه را مدیریت میکند و مسئولیت نظارت بر آن را در ازای دریافت کارمزدی مشخص پذیرفته است.
۵- قرارداد:
منظور از قرارداد، قرارداد مورد اشاره میان شرکت سبدگردان و سرمایه دار است.
۶- متمم قرارداد:
هرگونه اعمال تغییر در بندهای قرارداد از جمله افزایش سرمایه توسط سرمایه گذار یا برداشت سرمایه در سبد اختصاصی، با اضافه کردن متمم به قرارداد امکانپذیر است. توجه داشته باشید متممهای قرارداد باید به امضای طرفین قرارداد برسد.
۷- کد سبد:
برای همه قراردادهای سبدگردانی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار یک کد اختصاصی صادر میشود، این کد اختصاصی با حروف کد PRX آغاز میشود. این کد نشانگر یک قرارداد سبدگردانی هستند که تمام داراییهای آن به سرمایه گذار تعلق داشته و مدیریت آن توسط سبدگردان انجام میشود.
۸- کارمزد مدیریت و عملکرد:
کارمزد دریافتی از طرف گروه سبدگردانی با توجه به قرارداد میتواند کاملا متغییر باشد. اصولا از دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد عملکرد تشکیل شده است. کارمزد ثابت مبلغ کمی است که صرفا برای مدیریت بر پورتفوی دریافت میشود ولی کارمزد عملکرد وابسته به میزان دارایی پورتفوی و میزان سودآوری پورتفوی متغییر خواهد بود. نهایتا طرفین قرار داد میزان کارمزد را در قرارداد تعیین خواهند کرد.